En toen gingen we terug naar Osijek

Gepubliceerd op Gecategoriseerd als nederlands

Tijdens de herfstvakantie besloten we om alles te laten vallen en met Femke en Laurens terug te gaan naar Osijek, Kroatië waar we van 2015 – 2019 woonden. Wat was het goed! Hier een impressie van een week vol liefde, koffie, gesprekken en rakija.

Je ziet soms iets onderlijnt. Het is een terugblik naar de plekken waar we eerder waren en als je op de link klikt zie je de verhalen van een paar jaar geleden. Zet lekker een pot thee voor jezelf en duik er even in als je zin hebt.

De oplettende lezer ziet de rugzak: “Together we are one.” Het is de slogan van het Leger des Heils op de praktische rugzak die wij hebben meegenomen. We bezoeken deze week zoveel verschillende mensen uit evenzoveel verschillende kringen en kerken. Dat maakt me blij.

Tijdens de reis dook ik in het verhaal van de Roma en de Holocaust. In de vernietigings kampen werden ook 330.000 Roma vermoord.

Terwijl de oorlog in Israël zich ontvouwt en de oorlog in Oekraïne en andere plaatsen voortduurt, zien we de tientallen jaren van schade in het post-Joegoslavische oorlogsgebied en weten dat die schade ook nu elke dag oploopt in andere delen van de wereld.

Op zondag bezochten we de Roma-kerk in Darda. Maandag dronken we koffie met de plaatselijke priester van de Reformed Episcopal Church in Osijek en de bisschop uit Dallas die toevallig op bezoek kwam. Dinsdag ging ik naar de Servisch-Orthodoxe Kerk in Osijek.

Woensdag doken we de kathedraal van Pecs in (Je ziet dezelfde deur en gele muur met ons in deze blog) en later die week ontmoette ik vrienden van de Pinksterkerk, zat in onze plaatselijke protestantse kerk van Nederland en woonde een katholieke internationale dienst bij.

Je zou je kunnen afvragen: waar hoor jij thuis? Waar? Nergens en overal. Ik voel mij thuis als ik de gesprekken van hart tot hart voel en dat kan gewoon overal gebeuren, maar meestal aan keukentafels.

Zondag: God aan het werk onder de Roma

We bezochten de kleine Roma-kerk in Darda. Het is ongeveer tien jaar geleden dat we daar voor het eerst kwamen. Onze vertaler fluisterde destijds: “Dit is opmerkelijk. Deze pastor is hier nog maar een paar weken, zonder ervaring. Hij is erg verlegen.” De kerk en haar team zijn in de loop der jaren volwassener geworden. Lees hier over de vrouw van de pastor en hier sokken uit Servië.

Maandag: eerste bezinningen

Een dag van verbinding, pizza en een paar reflecties voor mezelf: Hoe goed was het (en moedig zeg ik tegen mijn 35-jarige zelf) om met ons gezin naar deze afgelegen plek te verhuizen! Wat hadden we opnieuw een hoop moed nodig om te besluiten dat het tijd was om in 2019 terug te verhuizen naar Nederland en daar een huis, de juiste opleiding voor de kinderen en een baan te vinden. Met Gods hulp is het ons gelukt. En ook: wat is het nu goed om terug te zijn en God aan het werk te zien in zoveel verschillende kringen en gemeenschappen.

Dinsdag: gezegend zijn de vredestichters.
Die dame heeft tijdens de oorlog voorkomen dat de kerk werd gebombardeerd.‘ vertelde Megan me. Ze wees naar een heel gewoon uitziende dame van in de zestig. Het raakte me weer dat mensen zoals jij en ik geweldige dingen kunnen doen door de juiste stap op het juiste moment te zetten.

Mijn vriendin en editor Megan, nodigde me uit in de Servisch-Orthodoxe Kerk in het hart van Donji Grad. Tijdens de dienst was er een feest. Het zelfgebakken brood werd tijdens de dienst gezegend terwijl iedereen elkaar vasthield om een deel van de vrede en zegen te ontvangen. Ik hou van dat ritueel!
Een stuk of acht robuuste mannen zitten tegenover me
aan tafel terwijl de priester van de Servisch Orthodoxe kerk voor de derde keer langs komt om mijn glaasje te vullen met rakija. Ik bedank hem vriendelijk. (Oh ja, de sleutel is om je glaasje niet helemaal leeg te drinken, zo ontkom je eraan;-).


Femke en Laurens logeerden de hele week bij onze vrienden Teodor en Ileana, een Roemeens echtpaar. Veel tafelgesprekken vervulden ons hart met dankbaarheid. We speelden muziek op de rand van de dag.


Woensdag; schrijfzaadjes groeien

We begonnen de dag vroeg en ik dronk koffie met vriendin en schrijfster Laura. Haar kinderboek is deze week uit! Laura was onze taaldocente en we deelden de liefde voor woorden en verwoorden en schrijven. Wat een prestatie! Haar verhaal is erg de moeite waard om te lezen.

Als je bij Osijek naar het noorden gaat, kom je al snel bij de grens met het zuiden van Hongarije. Hier woonden onze vrienden Nori en Peter. Peter is predikant van de Hongaars Gereformeerde kerk. Wij vonden dit een goede reden om de stad Pecs te bezoeken. Verbazingwekkend hoe deze buurlanden zo’n andere sfeer hebben. De kathedraal van Pecs kreeg een nieuwe decoratie van de muren. Ik kon het niet laten om een paar foto’s te maken. Vind je het niet mooi?


11.00 Donderdag: dit kind zal leven.
Nina en ik brengen samen wat tijd door en komen tijd tekort. We praatten en baden. We vierden dat we elkaar tien jaar kenden. Ze vertelde mij nog een keer haar verhaal. Ik was opnieuw diep geraakt: Hoe haar moeder twee keer gedwongen een abortus moest ondergaan. De derde keer weigerde ze fel en zei tegen haar man: Dit kind zal leven! Nina is toen geboren en heeft nu een leidinggevende rol in Roma Networks in Europa, die christelijke Roma met elkaar in contact brengt en training en toerusting organiseert. Ze zit vanaf het begin in het leiderschapsteam in de lokale kleine Romagemeente in Darda. Tijdens onze jaren in Osijek leerden we ontzettend veel van haar door taal en cultuur. Ze liet me haar huisje zien wat ze met haar gezin hoopt te betrekken en hoe God hier op een bijzondere manier in voorzag.

We haalden meer herinneringen op: Hoe ze trouwde met haar man, die in zijn vroege leven een drugsverslaafde was. Hoe ze onvruchtbaar was, en hoe de Heer haar baarmoeder opende en haar niet slechts één, maar twee kinderen gaf. Ze is een levend voorbeeld van Gods werk op wonderlijke manieren. De oude oma van haar echtgenoot is degene die de sokken uit Servië breit die je kunt aanschaffen via mijn website. Als ik genoeg voorraad heb kom je de sokken tegen in je giftbag als je op retraite komt.

De wilgenboom die we in 2016 neerzette is nu een hele flinkerd. Blij!


18.00 “Ik heb je fiets vandaag in de stad gezien!” zegt de buurman terwijl we de kip verorberen die zijn vrouw met talent op tafel heeft getoverd. We hebben een groot deel van onze bezittingen achtergelaten toen we vertrokken en veel daarvan zijn nog in de stad. Meubels, teddyberen, gebreide dekens, fietsen en meer. De buren vertelden ons hoe ze ons hadden ervaarden: die Nederlanders die elke dag door weer en wind op de fiets zaten en hard fietsten! Polako is het woord dat je in Kroatië dagelijks hoort: Rustig aan.


Vrijdag: Leven in de wildernis
We zijn al aan het afronden. Vannacht vertrekt ons vliegtuig. Ik drink nog een keer koffie met Lidija, een moeder van vijf. We hebben de kinderen in dezelfde leeftijd. Ze gaf me een lokale herfsttraktatie met nootjes. Het werkboek ligt inmiddels overal in de stad en ik kan maar beter een online cursus verzorgen zodat men het wanneer waar dan ook ter hand kan nemen.


We rijden weer terug naar Belgrado.
“Moeten we hier betalen voor het parkeren?”, vraag ik aan een voorbijganger.
Oh ja, je kunt hier gewoon parkeren en hoeft niet te betalen. Je bent nu in de wildernis. Welkom! Waar kom je vandaan?
Nederland, vanavond vliegen we terug“. antwoord ik.
Ah, Amsterdam. Slecht weer, maar geweldige kunst! Je zou St. Petersburg moeten zien, daar is ook geweldige kunst!” Hij stopt met rennen.
Ah, ik hou van kunst. Zal ik niet gewoon wachten tot de oorlog voorbij is voordat ik naar Sint-Petersburg ga?‘ vraag ik hem.
Nee! Je kunt daar gewoon heen gaan. Poetin is geweldig. Wij zijn hier orthodox. Democratie is het einde van een goed land. Ga naar Sint-Petersburg!
Ik zal zien. Hvala puno.” (Bedankt voor het advies). En hij vervolgt zijn hardlopen, terwijl wij de brug over de indrukwekkende Donau beklimmen.

We nuttigen onze laatste maaltijd in de stad Belgrado, met een wandeling door het park en genieten van het uitzicht over de samenvloeiing van rivieren: de Sava en de Donau. Ik doe een dutje bij Jelle op schoot. De nacht zal kort zijn op de luchthaven. De sterren schijnen boven de stad. De bries raakt onze huid, in de donkere maar warme oktobernachten. Twee Roma-mensen zijn interessant gekleed en maken specifieke Roma-muziek. Jonge koppels zitten om hen heen en lijken er schijnbaar dol op te zijn.


God schijnt zijn licht over alle mensen. Wij worden uitgenodigd om dat licht te reflecteren. En we kunnen oefenen waar we ook zijn net zoals de vrouw uit Osijek die voorkwam dat de kerk werd gebombardeerd. Als Serviër in Kroatië was je je leven niet zeker. Doe het goede waar je ook maar kunt. God zal oordelen, dat kan een troost zijn. Ik laat het maar aan Hem over.

In één week hebben we veel vrienden en 7 kerkgemeenschappen (of vertegenwoordigers) bezocht en ik voel me erg gezegend om God aan het werk te zien. Want: Together we are one tenslotte.

In Bennekom schuiven we weer aan in onze lokale gemeente. Na de avond dienst zingen we nog wat in de kerk:

Geef vrede Heer, geef vrede!

Er wordt zoveel geleden,

de mensen zijn zo bang

De toekomst is zo duister en ons geloof zo klein.

Oh, Jezus Christus luister en laat ons niet alleen.

Bestel het boek hier.

Hoe was jouw oktober maand? Vind je het ook mooi om over een bepaalde periode wat te schrijven? Kom dan naar de Eindejaar reflectie dag in Heteren. Er zijn al een 6 aanmeldingen, maar er zijn nog een paar plekken.

Kom je liever een weekend? Dat kan ook. Aanmelden kan hier.