Verhalen en vertalen

Gepubliceerd op Gecategoriseerd als nederlands

Deze oudere vrouw vertelde ons een verhaal en dit is wat we hoorden:

“”Het is eeuwen geleden nu, maar daar was eens….

Eén taal en veel verschillende mensen.

Deze verschillende mensen bouwden samen een hoge toren.

Een hele hoge toren.

Een hele, hele hoge toren!

De mensen wilden God bereiken.

De mensen wilden net als God zijn.

De mensen bouwden heel, heel hoog.

En ze kwamen heel, heel dicht bij God.

Maar toen zei God: Nee, dit is niet zo’n goed idee.

En toen gaf God ze een verschillende taal.

En dat is het probleem waar we nu mee te maken hebben.””

 
Dit was het verhaal wat deze vrouw ons vertelde en het was op zo’n heel gewoon moment. En toch een moment wat je even wilt vasthouden omdat je beseft dat er een vroeger was en dat sommige mensen op de brug van oud en nieuw staan.
En zij stond daar op het ene randje van de brug. En wij zaten daar, aan haar voeten op het andere randje van de brug. En tussen ons in stond de tijd en tussen ons in stond de onverstaanbare taal. Voor haar ons rappe Nederlands, voor ons haar rappe Kroatisch. We konden elkaar niet bereiken zonder de brug van de woorden van onze vertaalster.
En deze vrouw stond daar maar op de paar vierkante meters waar ze haar hele leven had doorgebracht.

authentic storytelling
Op de brug, aan haar voeten.

En wat deed zij nu eigenlijk?
Ze zei gewoon iets, maar daarmee -en dat lijkt er wel te gebeuren als je de taal nog niet verstaat- zie en hoor je dingen anders. Intensiever, alsof de ruis van woorden nog niet in de weg staat.
Ze zei het zo natuurlijk. De hele omgeving van dat dorpje was in harmonie met wie zij was en hoe zij daar stond en wat zei zij, juist omdat ze zo’n oud verhaal vertelde.
Deze vrouw vertelde later dat ze een paar huizen verderop was geboren en met het trouwen een jaar of zestig geleden hier was terecht gekomen, in dit huis. Ergens midden in voormalig Joegoslavië. Ze heeft minstens twee oorlogen meegemaakt, en ze heeft haar moeder kunnen horen vertellen -of zwijgen- over de Eerste Wereld Oorlog.
Lage bergen omgeven het kleine dorp, ver van de doorgaande weg af, ver weg van internet of mobiele telephonie. De weg die werkelijk leidt naar -the middle of nowhere- zoals je dat ook kunt zien op  Google maps.

Het raakt me altijd weer hoe je

op van die onverwachte momenten

zomaar prachtige dingen kunt meemaken.

Het is een gerestaureerd dorpje dat sommige mensen hebben opengesteld als een museum, terwijl de laatste vijfentwinig mensen er hun gewone leven leven. En dat maakt het wel uniek. Het normale leven gaat door zoals dat in de jaren en eeuwen ervoor geleefd werd. De sporen ervan zijn nog te vinden in de gebruiksvoorwerpen en atributen en die laten zien dat het leven van nu staat op wat het was in het verleden.
Vind je het leuk om hier meer over te weten? Stara Kapela: website about the village (eko-ethno village)
 

IMG_0115
Een leuk dingetje, dit kastje, met handbewerkte randjes.

IMG_0213-001
De bruggetjes langs het hoofdpad die leiden naar de huizen. De waterpomp in de achtergrond. De lantarens worden op de oude manier aangestoken en op de palen hangen oude Slavische gedichten.

IMG_0221-001
Ik hou van die tandeloze lach! Dit is net wat ik nodig heb en me energie geeft om mijn tanden in de Kroatische taal te zetten. Ik kan het simpelweg niet uitstaan om niet eens een paar woorden te kunnen wisselen met zo’n oudere vrouw die me zoveel zou kunnen vertellen!

De Kroatische taal heeft hetzelfde alfabet als wij, behalve dan dat er zes meer letters en lettercombinaties zijn en wat haakjes en oogjes hier en daar. Het is een Slavische taal. Duits heeft vier naamvallen, wat voor menig Nederlander al pittig genoeg is om te leren. De Kroatische taal heeft zeven naamvallen. Het klinkt me behoorlijk beangstigend in de oren, en ik kan je nu nog niet uitleggen hoe dat er allemaal uitziet.
Ik ben het helemaal eens met Nina die de slotzin vertaalde:
En dat is het probleem waar we nu mee te maken hebben!
Maar op een dag… zullen we er hopelijk vast komen. Jelle en ik hebben nu twee keer in de week intensief taalles en een hoop huiswerk. Jelle is beter in de gramatica, maar ik heb niet veel problemen om mensen aan te schieten op straat of op de markt. We zullen een lange adem nodig hebben om dit onder de knie te krijgen.
Voetje voor voetje, stap voor stap, woord voor woord.
 
Ciao!