Natasha vecht voor vrede

Gepubliceerd op Gecategoriseerd als nederlands

Natasha wijst me op wat woorden op straat: ‘Nu is het de tijd om je dromen waar te maken!’ “Dit soort kreten zetten we hier neer, om depressieve jongeren een beetje moed in te spreken.”  

Ik wandel met Natasha langs de rivier de Drava in Osijek. Zij schrijft de bemoedigende teksten op straat. “Er is zoveel wanhoop! De nasleep van de oorlog gaat generaties mee en daar moeten we wat aan doen!

Natasha is geboren in 1982 en opgegroeid in de stad Osijek. Dat haar ouders Servisch zijn was geen probleem, totdat in 1991 Joegoslavië uit elkaar viel en de oorlog uitbrak. Als kind werd haar geleerd om haar identiteit te verbergen: zeg niet wie of wat je bent, maak jezelf onzichtbaar. Op school werd haar nationaliteit verzwegen. Toen de oorlog begon vluchtten veel mensen. Van de 100.000 inwoners waren er in 1995 nog zo’n 20.000 over. Haar familie besloot te blijven, totdat ook voor hen de situatie onhoudbaar werd.

Mam, ik haal even mijn knuffelbeer boven”, riep ze op een goede dag toen ze negen jaar oud was. Toen ze boven uit het raam keek reden er zeventien legertrucks voorbij, die de macht overnamen in de stad. Rennend naar beneden vroeg ze: “Wat betekent dit?” Maar niemand kon antwoord geven op die vraag. Het duurde niet lang of ook hun huis, gelegen in een Kroatische wijk, was verwoest door de Servische soldaten van het Joegoslavische leger. Natasha vluchtte met haar ouders naar haar oma in een naburig dorp, maar toen ook dat huis werd geraakt door granaten, vluchtten ook zij weg. Het zijn juist deze ervaringen die haar hebben gemaakt tot wie ze nu is: een onvermoeibare activist voor vrede en verzoening.

Jeugdherinneringen

Door de traumatische ervaringen van de oorlog zijn voor Natasha al haar jeugdherinneringen verdwenen. Het is als een zwarte bladzijde waar ze niet meer bij kan. Een tijdje geleden vloog ze voor een vredesbijeenkomst naar Engeland. Het geluid van de vliegtuigmotoren maakte iets in haar los. De hele reis kon ze alleen maar huilen. Nu komen heel langzaamaan de herinneringen weer boven.

Als Servisch gezin waren ze betrokken bij de Orthodoxe Kerk in de stad. Tijdens de oorlog ging de kerk dicht. Ook na de oorlog duurde het nog jaren voordat mensen weer naar de kerk durfden te komen en er voor uit te komen dat ze Serviërs waren.

Op paasmorgen 2001, tien jaar na het begin van de oorlog, ging Natasha voor het eerst weer naar de Servisch-orthodoxe kerk waar ze haar kinderjaren had doorgebracht. De priester stond zoals gebruikelijk is op paasmorgen op het stoepje van de kerk en riep zoals de liturgie voorschrijft: Jezus is opgestaan! Achter hem scheen het licht door de kerkdeuren naar buiten en Natasha wist: ik ben weer thuis! Dit is waar ik hoor, hier wil ik me weer opnieuw aan verbinden.

Na verloop van tijd werd ze zanger in de kerk, een belangrijke rol omdat het grootste deel van de dienst gezongen wordt. Ze is daar in haar element en ze is zo blij dat ze weer een ‘thuis’ heeft.

Kindertekening

Natasha zegt terloops: “God geeft me alles waar ik om gevraagd heb. Toen ik op school solliciteerde zei de hoofddocent: ‘Kijk, daar ben je dan.’ Hij pakte een tekening van mij uit het archief, waarop ik als twaalfjarig kind had gezet: ‘Ik wil graag juf worden’. Dat ben ik nu.”

Ze vervolgt: “Ook wil ik graag mensen bemoedigen die geleden hebben onder de oorlog. Elke keer als ik het geluid van brekend glas hoor, krimp ik in elkaar. Als dat voor mij geldt, is dat ook het geval voor heel veel andere mensen. We moeten er woorden en beelden aan geven zodat mensen het kunnen verwerken.

Natasha maakt haar dromen waar en is bezig aan een boek over haar persoonlijk verhaal. In 2002 is ze gevraagd om hier in de stad de Wereld Gebedsdag te organiseren. Ze zei: “Maar ik ben Servisch en orthodox, kan dat zomaar?” Ze kon haar oren niet geloven toen men reageerde: “Prima juist! ” Nu organiseert ze al zeventien jaar met veel enthousiasme deze interkerkelijke gebedsdagen. Een mooi symbool van haar leven.  

——————————————————————————————————————–

Dit artikel is geplaatst in het Fries Dagblad van 7 mei 2019 en is onderdeel van een serie over de kerkelijke kaart van Kroatië. Lees ook:

Wonen en werken in Kroatië

De kerkelijke kaart van Kroatië

Hoe een zwerver de vrouw van een pastor werd

Oecumenische-contacten-zijn-zuurstof-voor-de-ziel

Een werkplaats van hoop en geloof

Maandelijks kun je zo’n soort interview verwachten. Ik hoop dat jij net zo geniet van het lezen, als ik van het interviewen en schrijven.